átak um endurvinnslu raftækja

Laugardagurinn 13. október 2018  verður fyrsti alþjóðlegi átaksdagurinn um endurvinnslu raftækja

Átakið er sett af stað að frumkvæði WEEE Forum og verður haldið í 20 löndum og af um 40 aðilum. Tilgangur átaksins er vekja athygli á endurvinnslu raftækjaúrgangs og hvetja neytendur til að skila raftækjum og auka árangur í endurvinnslu þann dag og til framtíðar. Viðburðurinn verður haldinn árlega um allan heim; International E-Waste Day.

WEEE forum eru alþjóðleg samtök aðila sem fara með framleiðendaábyrgð vegna raf- og rafeindatækjaúrgangs. Úrvinnslusjóður er í samtökunum og nýtur góðs af þeirri miklu þekkingu sem þar er.

Það er talið að um 50 milljón tonn (50.000.000.000 kg) af raftækjaúrgangi falli til á heimsvísu á árinu 2018. Einungis 20% af raftækjaúrgangi í heiminum er endurunnið sem þýðir að 40 milljónir tonna fara annað hvort í urðun, brennslu eða eru meðhöndluð á óásættanlegan hátt. Þó eru 66% af íbúum heimsins með löggjöf um raftækjaúrgang. 

Upplýsingar um magntölur á Íslandi

• 44 kg/íbúaSett á markað 2017

•  

• 14 kg/íbúaRáðstafað 2017

Það er gríðarlegt tap verðmætra og sjaldgæfra efna sem falla úr hringrásinni þegar ekki er staðið rétt að meðhöndlun og endurvinnslu raftækja. Auk þess eru ýmis hættuleg efni í raftækjum sem þarf að meðhöndla og farga á réttan hátt. Sífellt er verið að herða kröfur um að endurvinnsla tækjanna verði sérhæfðari til að ná betur til baka málmum og sjaldgæfum jarðarefnum sem eru ýmist til í litlu magni eða mjög erfitt að vinna þau úr jörðu.

Neytendur gegna lykilhlutverki varðandi endurvinnslu raftækja og það eru miklar væntingar um að þetta átak geti haft áhrif á venjur þeirra varðandi skil á raftækjum sem þeir eru hættir að nota. Til dæmis eru á hverju heimili í Belgíu að meðaltali 79 raf- og rafeindatæki og þar að auki 47 perur. Ónotuð raftæki á heimilum eru í raun hráefnanáma (urban mine) sem mikilvægt er að nýta.

Á Íslandi eru þátttakendur í átaki ársins 2018 Umhverfisstofnun, Efnamóttakan Efnarás og Íslenska gámafélagið sem eru þjónustuaðilar Úrvinnslusjóðs, Heimilistæki, SORPA, Reykjavíkurborg og fleiri sveitarfélög 

Nýtum betur og njótum